Duurzame en betaalbare energie

Wij zorgen voor energiebeschikbaarheid voor nu en in de toekomst.

Dilemma’s van dit tijdsgewricht zijn mooie uitdagingen

De energietransitie heeft een behoorlijke impact op het leven van burgers. Het draagvlak voor de op handen zijnde veranderingen is nog niet altijd groot genoeg. Velen van ons zien wel het belang van groene en duurzame energiesystemen, maar zijn vaak kritisch wanneer het directe gevolgen heeft voor hun persoonlijke omstandigheden en leefomgeving. Iedereen moet gebruik kunnen maken van energie. In Nederland heeft ook iedereen de beschikking over energie en dat moet zo blijven. Toch weten we dat de huidige manier van energieopwekking niet kan blijven voortbestaan. De klimaatdoelstellingen zijn al een tijd geleden vastgesteld, de datum komt steeds dichterbij, de urgentie is duidelijk.

Juva werkt dagelijks aan een leefbare en duurzame samenleving en gelooft in de kracht van innovatie en samenwerking om dit te bereiken. De omvorming van de huidige energievoorziening naar een duurzaam energiesysteem zien wij als grootste uitdaging voor de komende decennia. Voor de inwoners van de regio Westland en Midden-Delfland, voor de glastuinbouwsector en voor onze klanten in de industrie, zakelijke dienstverlening en andere branches.

Energie opgewekt uit (decentrale) duurzame bronnen moet een plek krijgen in ons energiesysteem. Daarvoor zijn juist een goede infrastructuur en technologische vooruitgang noodzakelijk. De vraag naar toegang tot energie voor iedereen en de behoefte aan een hoge mate van veiligheid en beschikbaarheid veranderen niet. De netwerken zullen wel steeds meer onderdeel zijn van lokaal geregelde energiestromen, waarbij het belang van data verder toeneemt om vraag en aanbod goed te balanceren en in te regelen. De uitdaging zit in het opvangen van tijdelijke overschotten en tekorten en het samenspel van verschillende energiedragers.

In onze optiek kun je elektrificatie niet los zien van een koppeling met andere energiedragers. Wanneer we minder aardgas gaan gebruiken, zijn er alternatieven nodig, zoals waterstof, groen gas, warmte en elektriciteit. Voor dat laatste is het noodzakelijk om de bronnen te verduurzamen en dat betekent in de praktijk de toepassing van wind- en zonne-energie. Zo’n nieuw energiesysteem zal veel conversie- en opslagmogelijkheden moeten bieden om leveringszekerheid te kunnen garanderen.

Als kennispartner van gemeenten vervult Juva daarbij een belangrijke rol. Als leverancier van verschillende netwerkdiensten maken we klanten en leveranciers hierop attent. We maken zaken bespreekbaar met onze klanten en zien gelukkig ook dat steeds meer klanten duurzaam ondernemen in hun missie en doelen verankeren.

Elektrificatie

De vraag naar elektriciteit gaat sterk toenemen. Dat komt onder meer doordat de bedrijven in het streven naar verduurzaming van het gas af gaan en de alternatieven vaak gepaard gaan met een hogere elektriciteitsbehoefte. Ook een deel van de warmtevoorziening van de woningbouw wordt geëlektrificeerd. Daarmee is elektrificatie een belangrijk onderdeel van de energietransitie.

Het elektriciteitsnet van Juva is voorbereid op deze vraag. Door jarenlang goed in contact te staan met onze omgeving en de ontwikkelingen op de voet te volgen, hebben wij de juiste investeringsbeslissingen kunnen nemen. Inmiddels is meer dan 80% van alle Westlandse en Midden-Delflandse woningen voorzien van een slimme meter. Dit jarenlange project is afgerond in 2020 en waar aanvankelijk het nut en de noodzaak niet altijd werd ingezien door de burgers, hebben we er nu collectief profijt van. De klant heeft veel meer inzicht in zijn energieverbruik. En de verrekening van zonnepanelen is gemakkelijk en zuiver.

Ook voor bedrijven die willen werken aan verduurzaming en bijdragen aan de vermindering van de CO2-uitstoot is het inzetten van slimme meetsystemen erg rendabel gebleken. Met diverse portals maken we inzichtelijk waar het grote energieverbruik zit en waar besparingen te bereiken zijn. Monitoring van energiestromen kan zowel financieel als maatschappelijk voordeel opleveren.

Elektrisch rijden wordt steeds aantrekkelijker en 2020 lijkt in dat opzicht een omslagjaar. De kosten worden lager en de elektrische auto staat bij veel meer automobilisten in de belangstelling. Afgelopen jaar hebben Juva en Anexo op diverse plaatsen, waaronder op het eigen terrein en ook bij onze partner World Horti Center in Naaldwijk, laadpunten gerealiseerd.

Afbouw van aardgas

De afbouw van aardgas komt langzaam op gang. Van de nieuwe aansluitingen die Westland Infra in 2020 heeft opgeleverd, is nog maar bij 35% een gasaansluiting gerealiseerd. Er wordt in Nederland ingezet op 1,5 miljoen woningen in 2030 aardgasvrij. Een reëel tijdspad, een natuurlijk tempo en oog voor individuele omstandigheden zijn in onze optiek essentieel bij de afbouw van aardgas. Echter is dit een ontwikkeling die we beperkt kunnen beïnvloeden. Wel is het van belang om ook deze ontwikkelingen -net als de ontwikkelingen van de elektrificatie- op de voet te volgen. Toch zijn er zeker zaken die nu al kunnen bijdragen aan het verminderen van de aardgasbehoefte. Isoleren is een no regret beslissing en maakt het alternatieven voor aardgas ook minder kostbaar.

Met het oog op de voorgenomen afbouw van aardgas houdt Westland Infra Netbeheer het bestaande gasnet zo efficiënt mogelijk in bedrijf. We zijn kritisch op nieuwe investeringen.

Vanzelfsprekend zorgen we er wel voor dat veiligheid onverminderd hoog blijft en bezuinigen wij geenszins op onderhoud van het aardgasnet. Daarnaast spelen de economische belangen van de glastuinbouw mee. Is het voor onze klanten noodzakelijk dat wij op bepaalde plaatsen toch nieuwe investeringen doen, dan wegen we deze belangen uiteraard mee in onze besluitvorming.

Door de afbouw van aardgas onderstaat er ruimte voor andersoortige gassen, zoals waterstof en biogas. Westland Infra Netbeheer kijkt of en hoe het huidige aardgasnet daarvoor benut kan worden. Het ombouwen van het huidige net brengt echter niet alleen kosten met zich mee, maar zal vooral logistiek een enorme uitdaging worden. Een eventuele overgang naar andersoortig gas vindt plaats in een netwerk wat nu nog vol in gebruik is voor aardgas.

Ook wordt binnen Juva gewerkt aan alternatieven, zoals aardwarmte/ een warmte net. Vanuit de deelnemingen Trias Westland en ETP heeft onze werkmaatschappij Capturam een belangrijke rol in het aanjagen van de nieuwe ontwikkelingen binnen de regio. Deze projecten zijn mooie voorbeelden van samenwerking waarbij alle partijen op basis van wat zij kunnen bijdragen, vertegenwoordigd zijn.

Waterstof

Juva verwacht dat waterstof de komende jaren een belangrijkere rol gaat spelen en dat er een waterstofmarkt zal ontstaan. Er wordt – zeker Europees gezien – veel onderzoek naar gedaan, maar een brede toepassing zal nog even op zich laten wachten. Waterstof zal eerst vooral gebruikt worden in de industrie en het vrachtvervoer en naar verwachting pas later in woningen en kassen.

Opkomst warmte

Geothermie (en komende decennium ook restwarmte) is momenteel –door subsidies- een kosteneffectief alternatief voor aardgas. Anexo biedt met E-Web Geo een platform voor de handel in warmte en door die handel is warmte te optimaliseren. Niettemin is de toekomst van warmtenetten op zeer lange termijn volgens Juva wel onzeker. Nieuwe technieken, nieuwe ontwikkelingen en de herkomst van restwarmte (nu veelal vanuit fossiele bronnen) kunnen de toekomst van warmte weleens belemmeren. Waarschijnlijk niet direct in de gebouwde omgeving, maar voor andere doeleinden komen wellicht betere alternatieven.

Integrale energiesystemen

Elektrificatie is volgens Juva een cruciaal onderdeel van het toekomstig energiesysteem. De grote uitdaging is om de discontinuïteit op te vangen: waar laten we een overschot aan elektriciteit en hoe lossen we tekorten op? Verdere innovatie op het gebied van conversie en opslag van elektriciteit is een randvoorwaarde.

Om snel te kunnen schakelen, is er een soort modulair systeem nodig met koppelingen naar andere energiedragers en actief sturen in vraag en aanbod. De komende jaren gaat Juva daar ervaring mee opdoen en pilots uitvoeren om bijvoorbeeld nieuwe opslagmogelijkheden en de toepassing van waterstof te verkennen. We doen deze pilots in afstemming met andere netbeheerders via Netbeheer Nederland. Ook ons eigen initiatief Smart Grid Westland is een manier om de beschikbare netcapaciteit optimaal te benutten. In 2020 hebben we stakeholderonderzoek gedaan naar Multi-Commodity Smart-Grids (MCSG) binnen de glastuinbouw. Naast het combineren van verschillende energiesoorten, kunnen deelnemers met MCSG ook beschikbaarheid en kosten optimaliseren.

Anexo

Anexo zoekt naar mogelijkheden die bij kunnen dragen aan verdere elektrificatie, optimaliseren van het elektriciteitsverbruik, van het aardgas af, alternatieve gassen en de opkomst van warmte. Anexo richt zich daarbij op de brede, zakelijke markt en wil door partnerships bijdragen aan de MVO-doelen van de klant.