Onze stakeholders en hun doelen

Wetgevers

Energiewet

Eind 2020 is de consultatie gestart voor de nieuwe Energiewet, die de huidige Elektriciteits- en Gaswet moet vervangen en waarmee Nederland voldoet aan Europese wet- en regelgeving. Eind 2021 hebben we de zogenaamde Uitvoerings- en Handhavingstoets versie ontvangen. De netbeheerders hebben gezamenlijk een reactie op deze versie opgesteld. Vooruitlopend op de uiteindelijke wetteksten verwachten wij dat de nieuwe wet geen grote gevolgen voor Juva zal hebben. Het is hierbij belangrijk dat we voldoende ruimte behouden om activiteiten te ontplooien die noodzakelijk zijn voor de energietransitie.

In 2021 heeft de ACM een leidraad alternatieve energiedragers uitgebracht. Hiermee wordt duidelijk gemaakt welke activiteiten de netwerkbedrijven kunnen ontplooien op het gebied van alternatieve energiedragers waarbij te denken valt aan warmte en waterstof.

Nieuw methodebesluit

In 2021 heeft ACM het besluit genomen voor een nieuw methodebesluit 2022-2027. Hiermee is de basis vastgelegd voor de tarieven 2022-2027. Alhoewel er zeker verbeteringen zijn ten opzichte van het voorgaande methodebesluit maken de netbeheerders zich zorgen over de dekking die het methodebesluit biedt voor de periode. Het toegestane rendement is laag vastgesteld en tegelijkertijd houdt het methodebesluit onvoldoende rekening met de investeringsopgaaf en kosten die de netbeheerders voorzien voor de komende jaren. Er is om die reden een gezamenlijk beroep ingesteld tegen het vastgestelde methodebesluit.

Warmtewet

Hoewel de urgentie van een nieuwe warmtewet door de hoge gasprijzen groter is dan ooit, is er inhoudelijk weinig voortgang geboekt in 2021. Er waren veel tegenstrijdige reacties in consultatie op de concepttekst in 2020. Het ministerie van EZK heeft gepoogd de verschillende belangen bij elkaar te brengen in nieuwe voorstellen, maar is daar tot nu toe niet succesvol in geweest. De VNG heeft een sterke stem in dit debat en zij pleiten voor een publieke route. Netbeheer Nederland ondersteunt de VNG in deze lobby. En met succes nu de minister voor Klimaat en Energie gekozen heeft voor een publieke route. Toch is het eindresultaat nog onzeker, de publieke route kan zorgen voor vertraging bij private initiatieven.  Capturam bewaakt vooral dat het “Westlandse model” ook in de nieuwe voorstellen mogelijk blijft.

Toezichthouders ACM en SodM

De toezichthouders conformeren zich aan de geldende wet- en regelgeving en handhaven reactief. Binnen de kaders van de wet duiden zij de nieuwe rollen en zien erop toe. Veranderingen dienen eerst voor te krijgen in wet- en regelgeving voordat toezichthouders ruimte kunnen bieden voor de veranderingen die nodig zijn om de energietransitie te doen slagen. In huidige wet- en regelgeving is beperkt experimenteerruimte. Dit is onvoldoende om de ontwikkeling van lokaal vraag en aanbod te balanceren voor efficiënt gebruik van het energiesysteem mogelijk te maken. Een herziening van het marktmodel is daarvoor noodzakelijk.

Onze aandeelhouders

Beleid en rol gemeente Westland

Gemeente Westland wil bedrijven en inwoners faciliteren bij energiebesparende initiatieven en duurzame opwek die bijdragen aan CO₂-reductie. De gemeente geeft voorlichting, biedt scans aan en persoonlijke begeleiding. Op het gebied van beleid en ruimte wil de gemeente faciliteren om kansen mogelijk te maken. 

In de omgevingsvisie zijn vijf ambities geformuleerd waarbij naast vitale, gezonde en duurzame stadskernen en een sterke economische positie en benutting van menselijk kapitaal, ook oog is voor behoud van cultuurhistorische, landschappelijke kwaliteiten én een klimaatbestendige uitdaging in 2040.    

Om daar te komen, zijn meerdere uitgangspunten geformuleerd en worden meerdere initiatieven genomen. De uitgangspunten zijn opgenomen in de Westlandse Energieopgave (2019 & 2020). Draagvlak en betaalbaarheid zijn daarbij van belang. Ook erkent de gemeente dat verduurzaming essentieel is en dat geothermie hierin een grote kans is die door de glastuinbouwsector dient te worden opgepakt. De focus ligt op het verbinden van oude en nieuwe initiatieven voor de vorming van Warmtesysteem Westland. De gemeente ziet haar rol hierin als faciliterend en Juva/Capturam als initiatiefnemers. 

Ontwikkeling duurzame energieproductie

Vanuit de Regionale Energiestrategie Westland 1.0, die aansluit op de Westlandse Energie Opgave, blijkt dat vooral wordt ingezet op de winning van aardwarmte, de aanleg van een warmtenet en restwarmte uit de haven van Rotterdam (Warmtesysteem Westland). Hierin participeren Capturam en HVC, maar ook andere partijen dragen hieraan bij. Daarnaast wordt het plaatsen van zonnepanelen op daken en ook waterbassins gestimuleerd. Er is geen ruimte voor windmolens.

Mobiliteit

Voor de CO2-uitstoot van het verkeer is, conform het landelijke Klimaatakkoord en het Actieplan CO2-reductie verkeer en vervoer, in 2025 met 30%, in 2030 met 50% en in 2040 met 70% gereduceerd ten opzichte van 1990. Dit heeft een positief effect op de duurzaamheid en leefbaarheid in de gemeente.

Midden-Delfland CO2-neutraal in 2040

Met de ambitie Midden-Delfland CO2-neutraal in 2040 wordt bedoeld de situatie waarbij de CO₂-emissies (al dan niet na compensatie) ten hoogste nul zijn. Deze ambitie wordt bereikt door de volgende drie stappen: 

• Energiebesparing;

• Duurzame energie opwekken;

• Compensatie van de CO₂-uitstoot. 

De gemeente zet vooral in op de eerste twee stappen, een ambitieus doel. In de energievisie is beschreven hoe een CO₂-neutraal Midden-Delfland er uitziet en hoe dat bereikt kan worden. Daarbij is aandacht voor: de manier hoe zij de overgang naar duurzame energie wil inzetten, de benodigde technieken en middelen die beschikbaar zijn en de rol die de gemeente niet alleen wil, maar ook kan vervullen in de overgang naar duurzame energie.

Mobiliteit

De gemeente sluit aan bij de bestaande afspraken en heeft daarom de ambitie om 30% CO₂-uitstoot in het verkeer te reduceren in 2025 (t.o.v. 2016). Dit strookt met de klimaatafspraken van Parijs en sluit aan bij de collegeakkoorden van de gemeenten. Dit past ook bij het Landelijk Klimaatakkoord dat het kabinet op 28 juni 2019 heeft gepresenteerd.

Ambitie glastuinbouw

‘Naar duurzame dus economisch aantrekkelijke én klimaat neutrale productie’.
De glastuinbouwsector heeft de ambitie de CO₂-emissie te reduceren tot 2,2 Mton op jaarbasis in 2030 met de benodigde afspraken in het Klimaatakkoord. Dit resulteert in een totale CO₂-reductie van ongeveer 3,5 Mton ten opzichte van het gemiddelde emissieniveau in de periode 2015-2017. Deze ambitie leidt tot een klimaat neutrale glastuinbouwsector in 2040 en is 1,65 Mton scherper dan de doelstelling in het regeerakkoord uitgaande van het referentiescenario 2030 (NEV 2017) zonder SDE+-regeling.

Kijk vanuit het bedrijfsleven

Inmiddels ziet 30% van de CEO’s in Nederland klimaatverandering als de belangrijkste prioriteit. 60% heeft inmiddels CO₂-reductiedoelstellingen opgenomen in de strategische doelen (bron: PWC).
Particuliere bedrijven, waaronder een aantal van onze klanten, hebben ambities om op een constructieve manier bij te dragen aan nieuwe energiesystemen. Zij ontwikkelen smart gridoplossingen in lokale energieclusters in samenwerking met Anexo.
De Rotterdamse haven (botlekgebied) heeft als ambitie om het haven- en industrieelcomplex tot koploper te maken in de energietransitie.

Gebouwde omgeving

NB: een deel van de CO₂-uitstoot van huishoudens komt niet op conto van de uitstoot van Nederland, omdat het bijvoorbeeld in het buitenland is geproduceerd. Bijna zeven op de tien Nederlanders (69%) maakt zich zorgen over de opwarming van de aarde en bijna zes op de tien (59%) maakt zich zorgen over de gevolgen van klimaatverandering voor Nederland. Dat blijkt uit een enquête uitgevoerd door Ipsos in opdracht van de NOS.

Uit de enquête blijkt:

• Vooral draagvlak voor maatregelen elders of stimulering;

• Kansen voor elektrisch vervoer;

• Weerstand tegen gedwongen maatregelen (niet verrassend);

• Verduurzaming van de gebouwde omgeving hoog zeker omdat niet iedere ondervraagde een huiseigenaar is.

Samenwerking binnen de branche

De netwerkbedrijven staan voor de grootste verandering in het energiesysteem ooit. De snelle elektrificatie om de CO₂-doelen van 2030 te halen, vraagt grote uitbreidingen in de landelijke en regionale netwerken. De groei gaat sneller dan de netwerken kunnen uitbreiden door vergunningsprocedures, tekort aan technisch personeel en de beschikbaarheid van materiaal. In grote delen van Nederland is congestie ontstaan voor zowel nieuwe productiemiddelen als afname.

Alle netwerkbedrijven staan voor dezelfde uitdaging. En daarom is de samenwerking sterk toegenomen binnen Netbeheer Nederland (NBNL). De grote drie regionale netbeheerders (RNB’s) nemen daarin het voortouw. Om meer focus te hebben op de kerntaak en het aanleggen en beheren van netwerken, zal één marktfaciliteringsorganisatie voor het dataverkeer staan.

Ook de lobby naar de gemeenschappelijke stakeholders vindt steeds meer collectief via NBNL plaats. Steeds meer één gezicht, met één vertegenwoordiger voor de hele sector. NBNL is inmiddels een serieuze gesprekspartner voor het ministerie van EZK, waar het besef is ontstaan dat de markt het niet alleen kan oplossen. De goede band met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) vertaalt zich met name in het tot stand komen van de nieuwe warmtewet. De VNG ziet daar een belangrijke rol weggelegd voor publieke bedrijven.

De huidige congestie zal naar verwachting zeker tot 2030 duren. Bij de drie grote RNB's ligt de focus voornamelijk op versnelde uitbreiding van het elektriciteitsnet, wat ze zien als hun kerntaak. Omdat de gewenste groei niet haalbaar is, moet slimme benutting van de beschikbare capaciteit de vraag reduceren. Het verschil wat overblijft, is congestie met mogelijk financiële compensatie voor partijen die tijdelijk geen gebruik kunnen maken van het netwerk.

Binnen NBNL is een transitieteam opgericht, waarvan Juva één van de leden is, om gezamenlijk te komen tot een slim en flexibel energiesysteem, inpassing van elektrische mobiliteit (via E-laad), pilots te starten met nieuwe energiedragers als waterstof en een aanpak van de congestie. Bij het laatste gaat veel aandacht uit naar het prioriteren van de aanvragen. De glastuinbouw staat onderaan de prioriteringsladder. Bij een gebiedsaanpak zal de landelijke focus liggen op andere knelpunten dan onze regio, wat een groot risico is voor de ontwikkeling van het regionale energiesysteem.

Voor het nieuwe systeem, dat de uitkomst zal zijn van de energietransitie, heeft Juva de kennis en vaardigheden van alle drie de werkmaatschappijen, Westland Infra Netbeheer, Anexo en Capturam, nodig.

Bij de drie grote RNB’s speelt ook de financierbaarheid een grote rol. De rijksoverheid lijkt bereid te zijn mee te financieren, maar waarschijnlijk wel onder de voorwaarde van inspraak. Dit raakt dividendafspraken, maar ook te maken keuzes bij een gebiedsaanpak.