Ontwikkelingen in de samenleving en de energiemarkt

Klimaatakkoord

Het klimaatakkoord van Parijs staat nog altijd hoog op de internationale, politieke agenda. In Nederland zien we zonneparken als paddenstoelen uit de grond schieten en zijn regio’s bezig met de ontwikkeling van een Regionale Energiestrategie (RES). Veel van dit soort initiatieven stuiten echter op weerstand in de samenleving en zijn voer voor de discussie over de betaalbaarheid van de energietransitie en de locatie van zon- en windparken.

Weerstand

De weerstand tegen nieuwe energiesystemen en -methodieken is niet verwonderlijk. Het merendeel van de burgers staat achter de voorgenomen energietransitie, maar is ook bezorgd over de gevolgen die het heeft voor bijvoorbeeld de eigen woning of omgeving. Die weerstand van burgers is niet alleen logisch, maar ook nuttig. Landschaps- en horizonvervuiling is een belangrijk thema en zelfs duurzame energie kent een aantal negatieve bijeffecten. Discussie hierover voeren, dwingt alle betrokken partijen om plannen steeds weer kritisch tegen het licht te houden en te toetsen dat ze niet alleen technisch, maar ook maatschappelijk haalbaar zijn.

Draagvlak

De technische invulling van de energietransitie zal uiteindelijk wellicht minder moeilijk zijn, dan het creëren van een breed draagvlak. Wij spelen in dat proces een belangrijke rol. We moeten weg zien te komen van de negatieve framing ‘we moeten van het aardgas af’ en juist de voordelen van een nieuw systeem uitlichten. Het hergebruik van ons (aardgas)net voor duurzame toepassingen, zoals (groene) waterstof en groen gas heeft een maatschappelijke waarde. Juva kan laten zien hoe de energievoorziening anders kan en ondersteunt lokale overheden bij het afwegen van alternatieven en bij het maken van keuzes.

Nieuwe warmtewet

In 2020 vond de consultatie plaats van de nieuwe Warmtewet. In eerste instantie leek er in de nieuwe wet geen rol weggelegd voor de netwerkbedrijven. Inmiddels is dat bijgesteld en is dat vanuit ons oogpunt ook noodzakelijk. De klimaatdoelen stellen ons voor enorme uitdagingen en we hebben daarbij in onze ogen niet de luxe om partijen al aan de voorkant uit te sluiten van deelname. We moeten toe naar een nieuw integraal energiesysteem en juist daar kan de kennis en kunde van bestaande netwerkbedrijven een belangrijke rol van betekenis spelen.

WarmteSysteem Westland

WarmteSysteem Westland is een uniek project, dat wij niet volgens de traditionele route van energievoorziening hebben gerealiseerd. Dus niet eerst een energievoorziening aanleggen, waarop klanten kunnen aansluiten, maar juist van onderaf opbouwen met participerende klanten. We hebben eraan bijgedragen dat klanten zich in coöperaties organiseerden en met hun eigen energievraagstuk aan de gang zijn gegaan. Hierbij was de behoefte van de klant ons uitgangspunt en niet de techniek.

Deze aanpak zorgt duidelijk voor meer draagvlak. Ons initiatief start weliswaar kleinschalig, maar is uniek, valt op in de energiemarkt en schaalt snel op tot een groot regio-dekkend warmtesysteem met koppelmogelijkheden naar de industrie in de Botlek. Onze manier van aanpak staat inmiddels bij een aantal ministeries bekend als het ‘Westlandse model’.

Elektrische voertuigen

We zien dat het gebruik van elektrische voertuigen de afgelopen tijd een behoorlijke vlucht heeft genomen. En dat biedt kansen voor slimme laadinfrastructuren. Ook dit doen wij niet alleen. We werken samen met andere partijen en andere netbeheerders en zijn bijvoorbeeld aandeelhouder van ElaadNL, een kennis- en innovatiecentrum op het gebied van Smart Charging en de laadinfrastructuur in Nederland.

GOPACS

Om congestie in het Nederlandse elektriciteitsnet te verminderen, zijn wij aangesloten bij GOPACS, een initiatief van de Nederlandse netbeheerders (de regionale netbeheerders en Tennet). Het platform biedt marktpartijen de kans om bij te dragen aan het voorkomen en verhelpen van capaciteitstekorten in het elektriciteitsnet (congestie). Hierdoor kopen netbeheerders tijd om het net te verzwaren en optimaliseren we het gebruik van het bestaande net.

De netbeheerders werken hard aan het verzwaren van het elektriciteitsnetwerk om aan die groeiende vraag te kunnen voldoen. Maar dat is niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Het inkopen van flexibel vermogen uit de markt draagt bij aan het oplossen van (verwachte) congestie in het elektriciteitsnet. GOPACS helpt daarbij. GOPACS biedt grote en kleine marktpartijen de mogelijkheid om op eenvoudige wijze hun beschikbare flexibiliteit te gelde te maken en mee te helpen congestiesituaties op te lossen.